Zawory bezpieczeństwa zabezpieczają zbiornik ciśnieniowy lub instalację przed wzrostem ciśnienia. Zawór bezpieczeństwa samoczynnie upuszcza medium (czynnik) w przypadku wzrostu ciśnienia powyżej nastawionej wartości (ciśnienia nastawy). Po ustabilizowaniu się ciśnienia poniżej wartości nastawy, następuje zamknięcie zaworu i zanik wypływu czynnika. Zawory bezpieczeństwa mogą posiadać budowę otwartą, gdzie czynnik uwalniany jest bezpośrednio do atmosfery. Zawory o budowie otwartej stosowane są do powietrza, gazów obojętnych, nietoksycznych i niepalnych. W zaworach o budowie zamkniętej (kątowych) czynnik odprowadzany jest do instalacji zrzutowej. Mogą być one stosowane do mediów niebezpiecznych, pary, cieczy, gazów niebezpiecznych i gazów niskotemperaturowych. Występują także w wersji gazoszczelnej oraz w wersji z mieszkiem stosowanej w przypadku istnienia przeciwciśnienia w instalacji zrzutowej.

W zależności od typu, wersji i średnicy nominalnej zaworu zakres ciśnień nastawy sięga od kilku do kilkuset bar.

Zawory bezpieczeństwa stosowane są we wszystkich gałęziach przemysłu, w sprężarkach, zbiornikach ciśnieniowych, silosach, kotłach parowych, cysternach, autoklawach, butlach ciśnieniowych, instalacjach kriogenicznych, zakładach chemicznych, przemyśle stoczniowym i offshore, przemyśle spożywczym i farmaceutycznym.